Υπόβαθρο
Η Ευρώπη αντιμετωπίζει την παγκόσμια πανδημία COVID-19, η οποία έχει προκαλέσει δραματικες συνέπειες στις ζωές των ανθρώπων και στην κοινωνία, στο σύνολό της. Εκτός από τις τεράστιες οικονομικές συνέπειες, λόγω των επαναλαμβανόμενων lockdown για την προστασία της υγείας του πληθυσμού και των υπηρεσιών υγείας, ο τομέας της εκπαίδευσης ήταν ένας από τους τομείς οι οποίοι επλήγησαν ιδιαίτερα.
Τα Κέντρα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (VET) και τα σχολεία έκλεισαν επανειλημμένα, με τις εκπαιδευτικές διαδικασίες να διαταράσσονται. Ως πρώτη αντίδραση, έγινε εισαγωγή της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, η οποία κατέστη θεμελιώδης για τη διασφάλιση της συνέχισης της μάθησης σε καταστάσεις όπου τα διά ζώσης μαθήματα αναστέλλονται.
Οι διαδικτυακές πλατφόρμες εκπαίδευσης δίνουν στους μαθητές τη δυνατότητα να μάθουν στο δικό τους ρυθμό, καθώς και περισσότερη ευελιξία μέσα στην ημέρα, ωστόσο, οι μαθητές/ήτριες με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες αποκλείονται εν μέρει λόγω της έλλειψης προσβασιμότητας. Αυτοί/ές οι μαθητές/ήτριες παρουσιάζουν ανάγκες εξατομικευμένης μεθοδολογίας και προνοητικότητας σε τεχνικά θέματα. Ένας σημαντικός αριθμός μαθητών/ητριών και εκπαιδευτικών δεν ήταν ουσιαστικά προετοιμασμένοι/ες για επιτυχή, προσβάσιμη και ισορροπημένη εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Το ψηφιακό χάσμα έγινε πολύ ορατό κατά τη διάρκεια των lockdown, με το κλείσιμο των εκπαιδευτικών οργανισμών στην Ευρώπη για έως και 24 μήνες. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία πολλών θεμάτων σε διαφορετικά επίπεδα, τα οποία πρέπει να αντιμετωπιστούν επειγόντως, και τα οποία συμπεριλαμβάνουν:
- Σε διοικητικό επίπεδο, κάθε κέντρο επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης και σχολείο πρέπει να διευκολύνει τη διαδικασία της ψηφιακής ετοιμότητας.
- Σε μεθοδολογικό επίπεδο, το διδακτικό προσωπικό δεν ήταν προετοιμασμένο για την αντιμετώπιση της ψηφιακής εκπαίδευσης, λόγω της έλλειψης ψηφιακών δεξιοτήτων.
- Σε επίπεδο μαθητών/ητριών δεν υπήρχε η δυνατότητα αντιμετώπισης της ψηφιακής εκπαίδευσης, λόγω έλλειψης γνώσεων στη χρήση ψηφιακών εκπαιδευτικών μεθοδολογιών και εργαλείων, ακόμη και αν τα άτομα είναι πολύ καλοί στη χρήση των τεχνολογιών σε άλλα πεδία, όπως το gaming, η κοινωνική δικτύωση, η πραγματοποίηση κλήσεων, κλπ.
- Σε κοινωνικό επίπεδο, οι οικογένειες δεν ήταν πάντοτε σε θέση να αντιμετωπίσουν τις εκπαιδευτικές ανάγκες των παιδιών τους, π.χ., την πρόσβαση σε υπολογιστές ή tablet, ενώ μπορεί να μην ήταν πάντα διαθέσιμη κατάλληλη σύνδεση στο internet.
Επιπλέον, μαθητές/ήτριες με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες ή αναπηρίες, ήταν υποχρεωμένοι/ες να μείνουν στο σπίτι τους, χωρίς καν την εξατομικευμένη υποστήριξη την οποία θα είχαν διαφορετικά στο σχολείο ή σε άλλες δομημένες δραστηριότητες. Οι επιπτώσεις εντοπίζονται σε διάφορα επίπεδα, τα οποία περιλαμβάνουν: κίνδυνο απομόνωσης, διατάραξη της εκπαιδευτικής πορείας, απώλεια των καθημερινών συνηθειών (ιδιαίτερα σε σχέση με τον κοινωνικό χώρο), συμπεριφορές οι οποίες συνδέονται με άγχος και αδυναμία, δυσκολία της οικογένειας να συνδυάσει την ικανοποίηση των αναγκών οι οποίες παρουσιάζονται στην εργασία, και συγχρόνως στη φροντίδα την οποία πρέπει να προσφέρουν.
Στόχοι
Οι ανάγκες οι οποίες αναφέρονται παραπάνω, οι οποίες προέκυψαν κατά τη διάρκεια της συνεχιζόμενης πανδημίας COVID-19 είναι το αντικείμενο αυτού του έργου, με ιδιαίτερη εστίαση στις ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και την προσβασιμότητα. Το έργο θα παρέχει βραχυπρόθεσμες, μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες λύσεις, καινοτόμες προσεγγίσεις και εργαλεία για τους/τις εκπαιδευτές/εύτριες Κέντρων Επαγγελματικής Κατάρτισης και τους/τις υπευθύνους/ες, με έμφαση στο εκπαιδευτικό περιβάλλον και την προσβασιμότητα, ιδιαίτερα για μαθητές/ήτριες με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, για καλή, ισορροπημένη, ενιαία ψηφιακή εκπαίδευση, μέσω:
- Της παραγωγής ενός Καταλόγου Καλών Πρακτικών DIG-i-READY, με ειδική έμφαση σε λύσεις οι οποίες εφαρμόστηκαν κατά τη διάρκεια της κρίσης του COVID-19.
- Της ανάπτυξης ενός Εγχειριδίου DIG-i-READY, το οποίο θα παρέχει σχεδιασμένους δείκτες Ψηφιακών Δεξιοτήτων και Οδηγίες για ψηφιακή μετάβαση, συλλογή από προσβάσιμα εργαλεία τα οποία επιτρέπουν τη χρήση χωρίς αποκλεισμούς, προτάσεις για συστημική αλλαγή για μία “νέα κανονικότητα χωρίς αποκλεισμούς” και την παραγωγή τοπικοποιημένων εκδόσεων του Εγχειριδίου DIG-i- READY στις έξι χώρες οι οποίες συνεργάζονται.
Τα αποτελέσματα θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν άμεσα για την αντιμετώπιση της έκτακτης ανάγκης σε σχέση με τον COVID-19, αλλά θα αποτελούν και χρήσιμους πόρους στην περίπτωση κρίσεων λόγω σεισμού, πλημμύρων και άλλων επιδημιών.
Εφαρμογή
Όλες οι δραστηριότητες οι οποίες διακρίνονται σε διαφορετικά στάδια συνδέονται μεταξύ τους. Η εργασία στο πλαίσιο των διαφορετικών δραστηριοτήτων θα κατανεμηθεί στους εταίρους σύμφωνα με το πεδίο εμπειρίας τους.
- Στάδιο 1: Η ανάπτυξη όλων των δραστηριοτήτων θα εστιαστεί στην ανάπτυξη των προτεινόμενων Αποτελεσμάτων Έργου (PR1 & PR2). Ο Κατάλογος Καλών Πρακτικών DIG-i-READY θα συνοψίζει τα αποτελέσματα της Χαρτογράφησης των Υφιστάμενων και Καλών Πρακτικών. Επίσης, θα γίνει η ανάπτυξη του Εγχειριδίου DIG-i-READY, το οποίο θα αποτελείται από 6 κεφάλαια, τα οποία θα εστιάζουν σε βραχυπρόθεσμες, μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες λύσεις, και θα δημιουργηθεί στη βάση του πλαισίου το οποίο θα προκύψει από τον Κατάλογο Καλών Πρακτικών.
- Στάδιο 2: Θα πραγματοποιηθεί μία αξιολόγηση από ομοτίμους. Από όλος τους εταίρους οι οποίοι πραγματοποιούν εκπαίδευση και συμμετείχαν στις διαφορετικές δραστηριότητες ανάπτυξης, θα ζητηθεί να παρέχουν ανατροφοδότηση στα διαφορετικά στάδια των Αποτελεσμάτων Έργου. Αυτοί, θα χρησιμοποιήσουν την εμπειρία τους και το δίκτυό τους από εταίρους σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και διεθνές επίπεδο, μαζί με μία Συμβουλευτική Επιτροπή, η οποία θα λειτουργήσει σε όλη τη διάρκεια του έργου. Η Συμβουλευτική Επιτροπή θα αξιολογεί το έργο και θα παρέχει ανατροφοδότηση η οποία θα χρησιμοποιείται για τη βελτιστοποίηση των τελικών αποτελεσμάτων.
Στο τέλος, θα πραγματοποιηθεί μία Κοινή Δραστηριότητα Μάθησης, Διδασκαλίας και Εκπαίδευσης (LTTA), για τη διασφάλιση της σωστής μεταφοράς των κύριων ευρημάτων και αποτελεσμάτων τα οποία περιλαμβάνονται στο Εγχειρίδιο του αποτελέσματος του έργου για τους τοπικούς εκπαιδευτές/ υπευθύνους οι οποίοι έχουν τον κύριο ρόλο στη διαδικασία παραγωγής των έξι τοπικών/εθνικών εκδόσεων του Εγχειριδίου (Κεφάλαιο 6), μετά από το LTTA. Οι συμμετέχοντες θα πληροφορηθούν, θα εκπαιδευτούν και θα προετοιμαστούν ώστε να μπορούν να εκπαιδεύσουν άλλους στη χρήση του Εγχειριδίου. Με την αξιοποίηση της εγκεκριμένης διαδικασίας μεταφοράς, θα είναι πιο εύκολη η αναπαραγωγή σε μελλοντικό στάδιο περισσότερων εθνικών εκδόσεων, μετά από το πέρας της διάρκειας ζωής του έργου. - Στάδιο 3: Διάχυση και Αξιοποίηση. Όλα τα στάδια και οι δραστηριότητες του έργου θα είναι στενά συνδεδεμένα με τη διάδοση των ευρημάτων και των αποτελεσμάτων στο ευρύτερο κοινό. Όλα τα μέλη της κοινοπραξίας, η Συμβουλευτική Επιτροπή και άλλη Συνεργαζόμενοι Εταίροι, θα λειτουργούν ως πρεσβευτές των κύριων μηνυμάτων του έργου. Εκτός αυτού, θα πραγματοποιηθεί μία πληθώρα διαφορετικών δραστηριοτήτων και μέτρων, με εστίαση στη διάδοση και αξιοποίηση των αποτελεσμάτων του έργου, όπως αυτές κατατίθενται στο Σχέδιο Στρατηγικής Διάδοσης και Αξιοποίησης. Όλες οι δραστηριότητες στο στάδιο 3 είναι σχεδιασμένες για την παροχή πληροφοριών σε όλες τις σχετιζόμενες ομάδες-στόχους (συμπεριλαμβανομένων των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και του κοινού), με έναν στρατηγικό και αποτελεσματικό τρόπο. Θα πραγματοποιηθούν επίσης 4 TPM (Διεθνείς Συναντήσεις Εταίρων), οι οποίες θα συμπεριλαμβάνουν μέλη των ομάδων-στόχων και των ειδικών της τοπικής κοινωνίας, καθώς και άλλων. Ένα άλλο κύριο στοιχείο αυτών των δραστηριοτήτων θα είναι οι τρεις κύκλοι σεμιναρίων διάχυσης κατά τη διάρκεια ζωής του έργου: Τοπικός Κύκλος 1: ενημέρωση και ευαισθητοποίηση σε σχέση με τον Κατάλογο Καλών Πρακτικών (PR1) και των Κεφαλαίων 1-5 του Εγχειριδίου (PR2) και διαβούλευση με ενδιαφερόμενα μέρη σε σχέση με τον καλύτερο τρόπο εισαγωγής όλων των Αποτελεσμάτων σε τοπικό επίπεδο. Τοπικός Κύκλος 2: ενημέρωση και ευαισθητοποίηση για το σύνολο των αποτελεσμάτων του DIG-i-READY, με ειδική έμφαση στο Κεφάλαιο 6 του Εγχειριδίου, το οποίο θα περιέχει την προσαρμοσμένη τοπικοποιημένη έκδοση των ευρημάτων για άμεση χρήση, και θα ενημερώσει και θα ευαισθητοποιήσει σε σχέση με την ανάγκη συστημικής αλλαγής προς μία “καινούργια κανονικότητα με συμμετοχή χωρίς αποκλεισμούς”. Ο ευρωπαικός γύρος ως μέρος της τέταρτης συνάντησης της κοινοπραξίας: επιπλέον θα εστιάσει στο Κεφάλαιο 5 του Εγχειριδίου, το οποίο θα περιέχει προτάσεις για συστημική αλλαγή προς μία “καινούργια κανονικότητα χωρίς αποκλεισμούς”. Και τα τρία στάδια συνοδεύονται από μία σειρά από συνεχιζόμενες εγκάρσιες δραστηριότητες, σε όλη τη διάρκεια του έργου, όπως ο συντονισμός του έργου, η διαχείριση ποιότητας και κινδύνων, και ο συντονισμός και εποπτεία όλων των δραστηριοτήτων διάδοσης και αξιοποίησης, ώστε να διασφαλιστεί η έγκαιρη πραγματοποίηση όλων των παραδοτέων του έργου.
Αποτελέσματα
Το έργο θα αναπτύξει βραχυπρόθεσμες, μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες λύσεις, για την υποστήριξη της διαδικασίας ψηφιοποίησης των εκπαιδευτικών διαδικασιών, η οποία επιταχύνθηκε από την πανδημία COVID-19. Τα ακόλουθα αποτελέσματα θα παραχθούν κατά τη διάρκεια της ζωής του έργου και θα είναι διαθέσιμα μετά την ολοκλήρωσή του: - PR1: Ο Κατάλογος Καλών Πρακτικών DIG-i-READY με υποσχόμενες πρακτικές σε σχέση με την Ψηφιακή Ετοιμότητα για συμμετοχή χωρίς περιορισμούς, θα συνοψίζει τα ευρήματα και τα συμπεράσματα της πρόσκλησης για Καλές Πρακτικές, καλύπτοντας τις 27 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε σχέση με ήδη υπάρχοντα εργαλεία και μεθοδολογίες, υπό την ομπρέλα των ψηφιακών εκπαιδευτικών πρακτικών για συμμετοχή χωρίς αποκλεισμούς. Έμφαση θα δοθεί στην ανάλυση και χαρτογράφηση λύσεων οι οποίες εφαρμόστηκαν πρόσφατα, κατά την κρίση COVID-19, και οι οποίες θα συλλεχθούν για την εξαγωγή των κύριων παραγόντων επιτυχίας για ψηφιακή ετοιμότητα και συμμετοχή χωρίς αποκλεισμούς. - PR2: Το εγχειρίδιο DIG-i-READY Handbook θα αποτελείται από 6 Κεφάλαια DIG-i-READY και θα προωθεί τα ευρήματα του PR1 στο επόμενο επίπεδο, παρέχοντας βραχυπρόθεσμες και μεσοπρόθεσμες λύσεις, καθώς και μακροπρόθεσμες προτάσεις.
- Κεφάλαιο 1 – Πλαίσιο Ψηφιακών Ικανοτήτων (βραχυπρόθεσμο επίπεδο). Με βάση το Πλαίσιο οι απαραίτητες Ψηφιακές Δεξιότητες και για Μαθητευόμενους και Εκπαιδευτές (Ηγεσία, Διδακτικό Προσωπικό, Γονείς) θα χαρτογραφηθούν και θα συνδυαστούν. Ιδιαίτερη προσοχή θα δοθεί στα χαρακτηριστικά και της προδιαγραφές λειτουργικότητας της Υποστηρικτικής Τεχνολογίας.
- Κεφάλαιο 2 – Δείκτες (βραχυπρόθεσμο επίπεδο). Με τη χρήση επιστημονικής μεθοδολογίας, θεμελιώδης εμπειρία από τους εταίρους, βασισμένη σε μία ανάλυση ψηφιακών δεξιοτήτων και αναγκών, τα ευρήματα του PR1 και του Κεφαλαίου 1, θα αναπτυχθεί ένα σύνολο δεικτών για πρακτικές οι οποίες χαρακτηρίζονται ως καλές, βιώσιμές, προσβάσιμες, ισορροπημένες, και τέτοιες ώστε να επιτρέπουν συμμετοχή χωρίς περιορισμούς στην ψηφιακή εκπαίδευση στο περιβάλλον του σχολείου/σπιτιού, περιλαμβάνοντας τις ηθικές όψεις της ψηφιακής μάθησης.
- Κεφάλαιο 3 – Οδηγίες (βραχυπρόθεσμο επίπεδο). Αξιοποιώντας τους δείκτες του Κεφαλαίου 2, θα αναπτυχθούν πρακτικές οδηγίες για ψηφιακή μετάβαση για την κοινότητα επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης (σχολική ηγεσία, μαθητές και γονείς), ανάλογα με την ψηφιακή υποδομή στο κέντρο/σχολείο επαγγελματικής εκπαίδευσης και στο περιβάλλον του σπιτιού και τις κοινωνικές και ψηφιακές δεξιότητες των μαθητών με και χωρίς ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και των καθηγητών τους. Οι οδηγίες θα διευκολύνουν τη διαχείρισης της “επείγουσας διαδικασίας” για τη μετάβαση στη μάθηση σε ψηφιακό περιβάλλον, καθώς και την έξοδο από αυτό.
- Κεφάλαιο 4 – Συλλογή εργαλείων (μεσοπρόθεσμο επίπεδο). Κοινά ψηφιακά εργαλεία και μεθοδολογίες οι οποίες συλλέχθηκαν στο PR1, έχοντας ληφθεί από την καθημερινή πρακτική όλων των εταίρων του έργου, θα αξιολογηθούν με τη χρήση των Δεικτών του Κεφαλαίου 1, αναδεικνύοντας τα υπέρ και τα κατά τους, την εφαρμοσιμότητά τους, την προσβασιμότητά τους, και το δυναμικό τους για προσαρμογή, βελτίωση και αναβάθμιση.
- Κεφάλαιο 5 – Προτάσεις για συστημική αλλαγή (μακροπρόθεσμο επίπεδο). Αξιοποιώντας την Ενότητα ‘Τι Μάθαμε’ (Lessons Learned) του Καταλόγου Καλών Πρακτικών του PR1 και τα αποτελέσματα των Κεφαλαίων 1-4 του Εγχειριδίου, θα γίνουν προτάσεις για τους υπευθύνους σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και διεθνές επίπεδο, καθώς και στην ηγεσία σχολείων, για την έναρξη της ανάπτυξης μιας διαδικασίας προς “μία καινούργια πραγματικότητα ψηφιακής συμμετοχής χωρίς αποκλεισμούς”, ώστε να διευκολυνθεί η Ψηφιακή Ετοιμότητα των κέντρων/σχολείων επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης.Κεφάλαιο 6 – Τοπικό (μεσοπρόθεσμο επίπεδο). Οι εταίροι, μαζί με τους τοπικούς ειδικούς και συνεργαζόμενους εταίρους, θα αναπτύξουν μία έτοιμη προς χρήση τοπική έκδοση των Κεφαλαίων 1-4, για την ενίσχυση της επίδρασης και τη βελτίωση της χρηστικότητας του Εγχειριδίου σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Τα αποτελέσματα του έργου θα αναπτυχθούν για αρχική χρήση σε κέντρα/σχολεία VET, και θα πληρούν τα κριτήρια προσβασιμότητας και ευκολίας χρήσης. Μία προστιθέμενη αξία των products θα είναι η δυνατότητα μεταφοράς τους σε εκπαιδευτικούς οργανισμούς Ανώτερης και Ανώτατης Εκπαίδευσης και γενικών σχολείων. Όλοι οι εταίροι και οι Συμβουλευτικές Επιτροπές θα διασφαλίσουν την προαγωγή και περαιτέρω ανάπτυξη μέσω ενός αριθμού μέσων διάχυσης και αξιοποίησης, όπως η διατήρηση της πολυγλωσσικής ιστοσελίδας του έργου, η συνεχιζόμενη χρήση και περαιτέρω ανάπτυξη των Αποτελεσμάτων Έργου και η προώθηση περαιτέρω ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης μέσω των δικτύων Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης της EASPD και του AAATE, συνεδρίων και ιστοσελίδων, καθώς επίσης και συγκεντρώνοντας ειδικούς και εταίρους γύρω από το θέμα "Ετοιμότητα για Συμμετοχή στην Ψηφιακή Εκπαίδευση χωρίς Αποκλεισμούς”, για την παραγωγή αποτελεσμάτων ψηφιακής εκπαίδευσης σε εποχές με λιγότερες ή περισσότερες δυσκολίες.